Vido's FilmZine

Ne Change Rien (Pedro Costa, 2009) dvd (7)

Pedro Costa liet in In Vanda’s Room (2000) merken veel geduld te hebben tijdens het observeren van zijn onderwerp. Zoals de verslaafde Vanda obsessief in haar onderbelichte slaapkamer op zoek is naar heroïnekruimels tussen de pagina’s van een telefoonboek, zo geconcentreerd is Jeanne Balibar (actrice in onder anderen Comédie De L'Innocence en Va Savoir) in de muziekdocumentaire Ne Change Rien op zoek naar de juiste melodie in het juiste ritme. Costa zet zijn camera op een vast punt en bekijkt in alle rust, zonder haast en in lang aangehouden shots, de repetities en plaatopnamen van Balibar samen met gitarist en partner Rodolphe Burger. De scènes in de donkere studio zijn lang genoeg om een paar kleine felle lampen de tijd te gunnen door het plasmascherm van mijn televisie heen te branden en via het scherm vervolgens dwars door mijn netvlies.

Balibar is geen geschoolde zangeres, want getrainde vocalisten zijn blijkbaar taboe in de Franse popmuziek. De actrice zingt een octaaf lager dankzij Gauloises, is weinig toonvast en heeft moeite met syncopen. Vanwege haar sombere en contemplatieve repertoire is zij geen zuchtmeisje, maar een verzuchtmeisje, bewegend ergens tussen Marianne Faithfull en late Nico. Voorwaar geen slecht gezelschap. Door het lange instuderen van een zanglijn, brengt ze de kijker onbedoeld in trance en is de melodie nog scherper in ons geheugen geprent dan bij de zangeres zelf het geval is. Buiten de studiotijd neemt de actrice zanglessen en heeft ze, eenzijdig belicht in close-up, heel veel moeite met Offenbach. Zijn composities zijn te hoog gegrepen, maar Balibar zet door, ook al wordt ze door de onzichtbare zanglerares na elke maat onderbroken en tot wanhoop gedreven. Bij de uiteindelijke uitvoering van Offenbachs operette houdt de camera van Costa gepaste afstand, alsof hij de blik liever even afwendt. Hij richt de lens op de zijkant van het decor, op twee open toneeldeuren en de pianist.