Vido's FilmZine

Funny Ha Ha (Andrew Bujalski, 2002) dvd
Funny Ha Ha speelt zich af in Boston, maar het had net zo goed Amsterdam-Oost kunnen zijn. De observaties in deze kleine Amerikaanse onafhankelijke film zijn universeel herkenbaar. Variaties op de filmpersonages lopen ook bij mij over straat. Ze staan voor me in de rij bij de plaatselijke supermarkt. Met een beetje pech kijk je naar de film en staar je geschrokken naar je eigen spiegelbeeld. Ik zie de bebrilde Mitchell (gespeeld door regisseur Andrew Bujalski) zomaar een ongeopend flesje bier van een balkon gooien en weet precies waar zijn onuitgesproken frustraties vandaan komen. De jonge man kan zijn gevoelens nauwelijks onder woorden brengen. Ondertussen spreekt zijn lichaam luid en onomwonden. Het is vanaf hun eerste onhandige ontmoeting direct duidelijk dat er niets moois zal opbloeien tussen Mitchell en Marnie (een frisse hoofdrol voor de onbekende Kate Dollenmayer). De gesprekken tussen de twee bevriende collega's verlopen stroef en nauwelijks spontaan. Het lijkt nog even wat te worden tijdens een zonnig spelletje balgooien bij een verlaten basket en daarna tijdens een potje schaken op bed. Als het spel voorbij is en het gesprek moet worden hervat, kan Mitchell niet door de zichtbare somberte van Marnie heen breken. Zijn toenaderingspoging is bij voorbaat een vergeefse onderneming.

Mitchell is slechts een bijrol, een jongen die, net als Marnie, kortstondig een vervelend baantje heeft genomen om die spoedig in te ruilen voor een volgend vervelend baantje. Hij stuntelt met de telefooncentrale in een suf kantoor, want de huur moet immers betaald. De twee ginnegappen over hun weinig glorieuze financiële situatie, maar hoe ze het leven werkelijk op de rails kunnen zetten blijft de grote vraag. Funny Ha Ha, het goedkoop op 16mm gedraaide speelfilmdebuut van Andrew Bujalski, belicht een moeilijke zomer voor mid-twintiger Marnie. Vers uit de studentenbanken heeft ze geen idee hoe aan te vangen met de toekomst die voor haar open ligt. Ze kan het uitstekend vinden met haar beste vriend Alex (Christian Ruddler), maar ondanks hun ongedwongen omgang durft hij zich niet aan haar te binden, ook al is het net uitgegaan met zijn vriendin Nina. Goede vriend Dave doet na een feestje een dronken toenadering, maar hij is al gebonden aan Rachel, en de leuke jongen waarmee ze eerder op hetzelfde feestje relaxt babbelt loopt zonder toelichting nerveus weg na haar eerste voorzichtige kus. Funny Ha Ha is een kaal opgenomen, natuurgetrouwe registratie van het ongemakkelijke moderne leven. Er is geen filmmuziek om het leed te verzachten. Het script van Bujalski zit vol lichaamstaal en onafgemaakte zinnen in realistische en vaak pijnlijke dialogen. Scherp observeert hij de onzekerheden in de relaties tussen jonge onafhankelijke Westerse mannen en vrouwen. De filmtitel geeft aan dat er gelukkig gelachen mag worden om deze minder florissante episode uit het leven van Marnie. Ze zal haar weg uiteindelijk vast wel gaan vinden. Toch?

Funny Ha Ha is net uit op dvd (Britse import). Vergeet ook Bujalski's nog betere tweede film Mutual Appreciation (2005) niet. Voor een Franse variant op het leven van Marnie kun je terecht bij Le Rayon Vert (1986) van Eric Rohmer met Marie Rivière.