Vido Liber

Underground (Anthony Asquith, 1928) Blu-ray (9)

De metro wordt in films zelden gebruikt als decor voor opbloeiende liefdes. De ondergrondse locatie is vanwege het donkere, claustrofobische karakter ongeschikt voor romantiek. In de wandelgangen en tunnels, op de sporen, perrons en stations worden monsters geboren (Possession, 1981), slaan weerwolven toe (An American Werewolf In London, 1981), bevechten weerwolven en vampiers hun conflicten (Underworld, 2003), duwt een psychoot nietsvermoedende passagiers voor een binnenrijdend treinstel (Kontroll, 2003), waart een massamoordende griezel door kruipruimtes (Creep, 2004), blijkt een van de eindstations ’s nachts veranderd in een abattoir (The Midnight Meat Train, 2008) en is er geen veilig heenkomen in geval van een buitenaardse aanval (Cloverfield , 2008). Voor een ondergrondse idylle moeten we helemaal terug naar 1928, naar Underground van regisseur Anthony Asquith (1902-1968), onlangs in gerestaureerde versie uitgebracht door het British Film Institute.

Voordat de jaloezie van brute Bert (Cyril McLaglen) voor conflicten zorgt, zien we metroman Bill (Brian Aherne) bij de roltrappen verliefd worden op forens Nell (Elissa Landi). Nell verliest haar handschoenen en loopt tegen de rolrichting terug naar Bill. Hij loopt op zijn beurt ook tegen het verkeer in om Nell te bereiken. Het rolmechaniek en de liefde zetten de wereld voor de twee even stil. Het is een sterke visuele vondst van regisseur Anthony Asquith. Underground kent meer mooie plaatjes en een finale die doet denken aan menige climax in het werk van Alfred Hitchcock. De film geeft een tijdsbeeld dat veel overeenkomsten vertoont met onze huidige leven. Vlak voor de eerste ontmoeting tussen Bill en Nell zijn we getuige van de ongemakken waar metroreizigers dagelijkse mee te maken hebben: bezette zitplaatsen, ongewenst lichamelijk contact, mensen die het leeslicht ontnemen, passagiers die over de schouder van een ander hangen om mee te lezen in de krant. Er is weinig veranderd. Het grootste verschil met het heden is dat vroeger in de coupé gerookt mocht worden, en niet zo’n klein beetje ook.

Het Blu-ray/DVD-combipakket van BFI wordt begeleid door een lyrische score van Neil Brand. Hij weet haast ongemerkt in opgewekte noten het aankomende drama te verweven. De film is ook te bekijken met een alternatieve score van Chris Watson (in een ver verleden medeoprichter van de band Cabaret Voltaire). Underground lijkt me een overigens een ideale double bill met tijdgenoot Lonesome (Pál Fejös, 1928).