Vido's FilmZine

The Cardinal (Otto Preminger, 1963) dvd (7)

Je kunt het karakter van een personage of de situatie waarin hij zich bevindt in een film uitbeelden, accentueren en/of becommentariëren door de acteur op een specifieke manier in beeld te plaatsen. The Cardinal geeft daar twee voorbeelden van, een eenvoudige en een complexe manier. Priester Stephen Fermoyle (Tom Tryon) is in de tweede helft van de lange speelfilm een stuk sterker dan in de eerste helft en dus zet regisseur Otto Preminger hem tijdens een korte dialoog tegen de achtergrond van een schilderij waar een kanon op staat afgebeeld. Voor de pauze van de film twijfelt Stephen en maakt hij verkeerde beslissingen. Na de pauze ontwikkelt hij zijn vechtlust en schiet hij onder meer met risico voor eigen leven een bevriende zwarte priester (Ossie Davis) te hulp wanneer diens kerk Saint Jude door de Ku Klux Klan is afgebrand. Preminger laat er in die scène geen misverstand over verstaan waar hij de discriminatie van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten mee wil vergelijken. Van de naamletters is enkel het woord Jude nog leesbaar.

The Cardinal gaat over de gevolgen van het krampachtig vasthouden aan dogma’s, in het bijzonder die van het katholisme. De Amerikaanse priester heeft een paar jaar in Wenen nodig om te onderzoeken of hij aan de kerk verbonden wil blijven. Hij geeft daar taalles en raakt bevriend met studente Annemarie (Romy Schneider). Zij heeft geen idee over zijn afkomst en zijn oorspronkelijke beroep. What did you do before? vraag ze tijdens een rondvaart over de Donau. Why did you come to Europe? Op de achtergrond passeert de boot een dorpje en precies op het moment van haar vraag komt de dorpskerk op één lijn in beeld met de priester. De bootbel rinkelt en de priester kijkt achterom. Aren’t we supposed to get off here? zegt hij om het antwoord uit te stellen. De vraag van Annemarie, exact op het juiste moment met de kerk in het beeld, is natuurlijk op de seconde getimed. De scène is op locatie op een varende boot opgenomen, in een onafgebroken statische take van een kleine twee minuten, dus bij elke fout, zij het een haperende camera of een verspreking van een van de acteurs, heeft de boot tegen de stroom in moeten terugvaren voor het opnemen van een nieuwe take. Hoe vaak zal perfectionist Preminger de scène opnieuw hebben moeten opnemen? Het zou me niet verbazen als hij er een hele filmdag voor heeft uitgetrokken en als enige niet zeeziek is geworden.

De besproken scène staat op YouTube. Helaas in de Franse nasynchronisatie en in het verkeerde beeldformaat, maar het gaat om een indruk: