Vido's FilmZine

Mama (Nikolai & Elena Renard, 2010) bioscoop (6)
Mama lijkt een parodie op de langzame films van Lisandro Alonso. Er gebeurt heel weinig in lang aangehouden, statisch gefilmde scènes. De scènes duren extra lang en daardoor onbedoeld koddig, omdat de zoon (Sergei Nazarov) veel moeite heeft zijn zware lijf te verplaatsen. Zijn eerste obstakel is de net even te smalle Wc-deur in een openbaar mannentoilet. Dat lijkt grappig, totdat de zoon, eenmaal thuisgekomen, door zijn moeder (Ludmila Alyohina) gewassen wordt en alle mogelijke humor wijkt voor zware tragiek. Zoon is zo ongelooflijk dik dat niet alleen hij zelf, maar ook de kijker geen zicht meer heeft op zijn testikels. Het idyllische beeld van de zorgzame moeder en haar kind is een paar scènes eerder op een regenachtige straat voorbijgekomen in de vorm van een standbeeld van een ranke moederhert en haar Bambi. We hebben minstens vijf minuten de tijd om de voor de hand liggende betekenis van dit standbeeld tot ons te nemen, want de zoon komt heel langzaam vanuit de verte naderbij en neemt vervolgens alle tijd om aan de voet van de twee hertjes zijn lunch te verorberen. Elders in de stad staat hij minutenlang zwijgzaam te staren naar het ideaalbeeld van een paar etalagepoppen.

Het gevaar van dit soort langzame films is dat gedachten te vaak en te lang de kans krijgen ver af te dwalen. Om een of andere reden zaten mijn gedachten tijdens de hierboven aangehaalde lunchscène bij het meest irritante stoplicht van Amsterdam, die op het Weteringscircuit, als je vanuit het Leidseplein richting Oost rijdt. Dat licht staat altijd en heel lang op rood, minstens vijftig seconden, wat in het verkeer een eeuwigheid is. Bij groen moet je heel snel starten, want die kleur schijnt slechts een schamele twee à drie seconden en het licht dat verderop al een tijdje op groen staat kan ieder moment terug op rood springen. In Mama is moeder nog veel langer dan het stoplicht bezig met het koken van een minimale eimaaltijd. Zoonlief kijkt zwijgzaam, en met verband over zijn linkeroor, toe. In hetzelfde shot propt hij de eieren plichtmatig naar binnen en plukt hij de laatste kruimeltjes van zijn shirt. Ik zou het liefst willen ontsnappen aan deze scène en mag blij zijn dat ik het tafereel nooit meer hoef mee te maken. De zoon kan niet ontsnappen aan de verstikkende moederlijke zorg. Even lijkt het alsof hij uit de kooi weg kan komen, want moeder pakt een koffertje voor hem in en zet de wekker bij haar bed neer. Over de slotscène, geplaatst achter de eerste aftiteling, kan gespeculeerd worden. Ondanks alle tijd die de trage film mij gaf, was het me ontgaan dat de moeder de wekker uit de slaapkamer van haar zoon heeft weggehaald. Ze laat hem de volgende ochtend expres zijn bus, trein of vliegtuig missen, bang als ze is dat hij betrokken zal worden bij een zelfde soort ongeluk als waarover op radio wordt bericht. ’s Ochtends neemt ze plaats op een stoel aan de voet van zijn bed en wacht ze tot hij ontwaakt. ’s Avonds zit ze daar nog steeds. Het logge lichaam van haar zoon heeft in de tussentijd niet bewogen. Zou moeder haar oude kind letterlijk hebben verstikt?