Vido Liber

Gravity (Alfonso Cuarón, 2013) IMAX 3D (8)

Ik zal pas overtuigd worden door 3D, als ik na het zien van een driedimensionale film de bioscoop uitstap en buiten een wereld aantref die ik nog platter ervaar dan 2D, al is het maar voor een paar seconden. Het nut van 3D bewijst zich wat mij betreft pas echt wanneer er geen afstand meer is tussen het filmdoek en de zaal en het verschil tussen het geprojecteerde en de realiteit in de tussenliggende ruimte is opgelost. Net als eerdere 3D-fictiefilms die ik heb gezien, heeft ook Gravity niet aan deze eisen voldaan, zelfs niet in het IMAX-formaat. De Mexicaanse regisseur Alfonso Cuarón treft geen blaam, want hij lijkt precies te weten wat hij met 3D kan en wil. 3D is uitermate geschikt als het gaat om het weergeven van verhoudingen binnen ruimtes. Daarom is de techniek ideaal voor een film die zich afspeelt in de ruimte buiten de dampkring. De keuzes die Cuarón maakt zijn verrassend.

Astronauten Ray (Sandra Bullock met een mannennaam) en Matt (George Clooney) zijn verloren geraakt in de ruimte nadat ruimteschroot hun station heeft vernietigd. We volgen hun zwevende bestaan bijna volledig in real time. Ray en Matt hebben heel weinig tijd om zichzelf in veiligheid te brengen. Cuarón is zo verstandig geweest hun pogingen tot overleven met zo min mogelijk montage te volgen. Hij gunt onze ogen rust, geeft ons de gelegenheid te wennen aan de diepte in het beeld en het luchtledige bestaan en gebruikt 3D zelden als gimmick. Wanneer het ruimtestation en de ruimtewandelende astronauten in het openingsshot langzaam op ons af zweven, komen ze niet meteen van het doek af, zoals ik had verwacht. De regisseur bewaart het diepte-effect voor later, bijvoorbeeld voor POV-shots vanuit Rays gezichtspunt, zodat we het hachelijke avontuur volgen vanachter haar half beslagen helm. Het gaat Cuarón niet zozeer om de onmetelijkheid van het heelal, maar meer om de claustrofobische toestand waarin de ruimtereizigers zich bevinden. Hun ruimtepakken worden dwangbuizen en de vliegende laboratoria zijn instabiele reddingssloepen met benauwend krappe kruipruimtes.

Gravity gaat voornamelijk over een andere dimensie en is vooral een film over tijd, in het bijzonder de korte tijd die de astronauten hebben voor het vinden van een uitweg uit hun benarde situatie. De grootste beslissingen moeten soms gemaakt worden binnen één seconde, ervaart ook Ray als ze vlak voor de fatale impact een fractie te lang twijfelt. Voor het fenomeen tijd heb je geen 3D nodig. De hartkloppingen en het zweet in de handpalmen worden bij de kijker niet veroorzaakt door een losse schroef of pen die onze richting op zweeft. De spanning wordt opgevoerd omdat de klok telkens opnieuw wordt ingesteld en tot 0 aftelt. De ruimte in Gravity is de beperkte speelruimte die tijd biedt. Wat dat betreft is dit high tech-spektakel heerlijk ouderwets.