Vido's FilmZine

Lakmoesproef
The Departed (2006) van Martin Scorsese (bioscoop)
Het nadeel van remakes is dat je ze gaat vergelijken met de originelen. Het origineel van Cape Fear uit 1962 was me onbekend toen Martin Scorsese in 1991 zijn versie uitbracht. Cape Fear is geen hoogtepunt in Scorsese's loopbaan, maar ik had Gregory Peck en Robert Mitchum nog niet gezamenlijk in actie gezien en was dus niet in de gelegenheid de kwaliteitsverschillen te checken. Ik was wellicht om die reden indertijd minder negatief over Cape Fear 1991 dan de meeste recensies. De tweede remake in de carrière van de regisseur uit New York is The Departed, een bewerking van Infernal Affairs (2002) uit Hong Kong, een film die ik wel lang van tevoren had gezien. In tegenstelling tot de heroic bloodshed uit de jaren tachtig vloeit in Infernal Affairs weinig bloed en zit de spanning in de complexe plot. Acteurs Andy Lau en Tony Leung zijn respectievelijk een mol bij de politie en een mol bij de maffia geleid door bazen die tevens dienen als surrogaatvaders. Tijdens een nachtelijke drugdeal ontdekken ze tegelijkertijd elkaars bestaan. Beide mannen krijgen van hun opdrachtgever de missie bij de tegenpartij op zoek te gaan naar de identiteit van de verklikker. Die drugdeal is een minutieus uitgewerkte, snijdend spannend hoogtepunt in Infernal Affairs, een tour de force waarin een ingewikkeld gegeven visueel haarscherp wordt ontleed. Zou Scorsese die scène kunnen overtreffen? was mijn vraag voordat ik de grote zaal van Tuschinksi binnen stapte. Het antwoord is helaas negatief. De betreffende scène zit op een later punt in The Departed en van enig gevoel van spanning was bij mij geen sprake. De manier waarop in Infernal Affairs tijdens de deal in het geheim werd gecommuniceerd tussen mol en baas was verrassend en origineel - in The Departed wordt mij te gemakkelijk gebruik gemaakt van mobiele telefoontjes.

Een van de zwakste schakels in The Departed is de rol van politiepsychiater Madolyn (Vera Farmiga) die het middelpunt is van een driehoeksverhouding. Het feit dat niet alleen detective en rat Colin (Matt Damon), maar ook zijn opponent Billy (Leonardo DiCaprio) bij haar op de sofa en onder de dekens belandt gaat er bij mij niet in. Waarom zou undercoveragent Billy voor zijn psychische problemen naar een politiepsychiater gaan en niet naar een reguliere psychiater? De enige personen binnen het politiecorps die mogen weten dat Billy undercover werkt zijn Oliver (vaderfiguur Martin Sheen) en de grofgebekte Dignam (Mark Wahlberg). Elk ander contact met mensen uit de hoek van de politie is een te groot risico om verklikt te worden. Die hele driehoeksverhouding zit het verhaal behoorlijk in de weg. Ook de muziek is ditmaal een probleem. Waar in andere films van Scorsese pophits in de soundtrack gebruikt worden om het verhaal te becommentariëren zijn ze in The Departed tijdens sommige dialogen een storend geluidsbehang, alsof de regisseur bang is voor stilte. Het einde van de film is in vergelijking met Infernal Affairs ook behoorlijk zwak. Zonder het te verklappen kan ik in ieder geval zeggen dat het einde wel heel erg Hollywood is.

The Departed is zeker geen slechte film, want Martin Scorsese is en blijft een vakman. De montage is weer strak afgemeten flitsend (reserveer alvast een Oscar voor Thelma Schoonmaker) en het doet me deugd de charismatische Britse acteur Ray Winstone te zien debuteren in een film van Scorsese. De dwingende acteerstijl van Winstone zie ik veel liever dan de op de automatische piloot spelende Jack Nicholson.

Never be clever
Wild Romance (2006) van Jean van de Velde (bioscoop)
Wild Romance wordt bevolkt door karikaturen in plaats van karakters. Het helpt niet dat hoofdpersonage Koos van Dijk (Marcel Hensema) praat met een onnatuurlijk provinciaals accent. Zijn storende voice-over komt zomaar uit de lucht vallen. Prevelend als een zojuist ontwaakte Koos Koets ziet Daniël Boissevain er meer uit als een onuitgeslapen Henny Vrienten in een biopic over Doe Maar dan als Neerlands grootste rocker. In plaats van de eventueel aanwezige dramatische kant van Herman Brood krijgen we in Wild Romance een boertige klucht te zien waarin de banaliteiten van seks, drug & rock-'n-roll worden uitvergroot. Als er op de achtergrond bij Paradiso niet een fietser voorbij had gereden met een lampje op zijn jas (typisch post-2000) zou je denken dat de film gemaakt was in de jaren zeventig. Geheel binnen de stijl van die tijd wordt de film overstelpt door de kolderieke en weinig smaakvolle Hollandse filmclichés. Wat zien ik? Binnen een kwartier tel ik onder meer (en in willekeurige volgorde) een penetratie, een fellatio, meerdere blote tieten (alsof elke rockchick indertijd bij het minste geringste haar T-shirt omhoog trok), een bungelende lul en een scheet als een donderslag. Ik heb geen enkele memorabele scène kunnen ontdekken. Enige aardige grap: de verkeerde uitspraak van Wild Romance met op z'n Hollands de klemtoon op de eerste lettergreep van Romance in plaats van op de tweede lettergreep waardoor de Amerikanen in de film denken dat de band de Wilde Romeinen heet.

Tijdssluizen
The Wild Blue Yonder (2005) van Werner Herzog (dvd, Regio 1)
In hetzelfde jaar als Grizzly Man maakte de Duitse filmmaker Werner Herzog de documentaire The Wild Blue Yonder waarin hij de aarde toont alsof het een planeet is in een ander zonnestelsel. Net als in zijn succesvolle berenfilm maakt de regisseur voornamelijk gebruik van archiefmateriaal, op de scènes met acteur Brad Dourif na. Dourif is afkomstig van een planeet uit het Andromedastelsel. Wandelend door de ruïnes van een Amerikaans spookstadje vertelt hij hoe hij en zijn reisgenoten ooit op aarde arriveerden en zorgden voor nieuwe uitvindingen die door de mens werden aangegrepen om hun eigen planeet te vernietigen. Een ruimteschip van NASA gaat op zoek naar planeten die kunnen dienen als toevluchtsoord voor de mensheid. Na een lange reis ontdekken de astronauten de planeet van de verteller en gaan ze onder het ijs op zoek naar een mogelijkheid om de planeet de koloniseren. Onder de ijskappen van de poolzee leven de meest wonderlijke creaturen met vormen die tot voor kort verborgen waren gebleven. Tussen de ruimtereis en de beelden onder water door vertellen wetenschappers over de aantrekkingskracht tussen zon en de planeten binnen ons zonnestelsel en de mogelijkheid om via onzichtbare tijdssluizen binnen korte tijd grote afstanden door de ruimte af te leggen, zelfs ver buiten onze eigen Melkweg. Begeleid door de muziek van Ernst Reijseger presenteert Herzog de werkelijkheid als fictie en suggereert hij dat wat fictie lijkt misschien wel binnen handbereik is.

Niks miss mee
Little Miss Sunshine (2006) van (bioscoop)
Er zijn recensenten die het bijna misdadig of op zijn minst verdacht vinden als je fluitend de bioscoop uitloopt na het zien van Little Miss Sunshine. Gelukkig zijn die recensenten in minderheid en hoef je je niet schuldig te voelen bij op zijn minst een glimlach tijdens de aftiteling. Nog even los van de goed getimede humor en de aandoenlijke personages is er de muziek met een hoofdrol voor Sufjan Stevens. Zijn euforische Chicago is het triomfantelijke startsein voor een road movie over een familie die in een oud en verrot Volkswagenbusje onderweg is naar de verkiezing van de Miss uit de titel. Little Miss Sunshine is een kleine film die zich niet genoodzaakt voelt alle problemen van de getroebleerde hoofdpersonages in de slotscène op te lossen zoals een doorsnee-Hollywoodfilm gedaan zou hebben. Feelgood movie of the year.