Vido Liber

El Sur (Victor Erice, 1983) dvd (8)

De Spaanse regisseur Victor Erice maakt er geen geheim van dat zijn tweede speelfilm El Sur thematisch verwant is aan Shadow Of A Doubt van Alfred Hitchcock uit 1942. In beide films kijkt een kind vol bewondering op tegen een volwassen familielid en voelt zij nauwe verwantschap. De bewondering maakt plaats voor twijfel en teleurstelling wanneer zij geconfronteerd worden met de donkere kant van de aanbeden man. De directe verwijzing naar Shadow Of A Doubt is de Spaanse filmposter van de film die tiener Estrella (Icíar Bollaín) bij de plaatselijk bioscoop bekijkt.

Beide films spelen met dubbelingen, dubbelgangers en tegenstellingen. De identieke manier waarop Hitchcock de twee hoofdpersonages introduceert in Shadow Of A Doubt suggereert dat Young Charlie (Teresa Wright) meer met haar oom Charlie (Joseph Cotten) gemeen heeft dan zijn naam. Door de ontdekking van zijn duistere, psychopathische trekjes herkent ze iets in hem dat ook in zichzelf zou kunnen herbergen. Om hun verwantschap vanaf het begin direct te benadrukken, filmt Hitchcock de twee vanuit een identiek standpunt, liggend in hun bed.

In de voetsporen van Hitchcock doet Victor Erice in El Sur precies hetzelfde. Ook Estrella ontmoeten we wanneer ze in haar bed ligt. Er zit alleen veel meer filmtijd tussen dit beeld en de echo daarvan als we haar vader (Omero Antonutti) in een hotelbed voor zich zien uit staren. Hij rookt een sigaret (in Shadow Of A Doubt speelt oom Charlie met een sigaar) en wordt buiten beeld aangesproken door de hospita (in Shadow Of A Doubt is de vrouw wel in beeld). Kort daarna zien we de depressieve vader net zo bewegingsloos in het halfduister liggen als zijn dochter in het openingsbeeld.

Ik zou Shadow Of A Doubt weer eens uit de kast moeten halen om meer echo's in El Sur op te sporen, maar bovenstaande voorbeelden zijn al zeer frappant. Overigens zag ik El Sur naar aanleiding van Ludo's recensie bij De Subjectivisten. Die kun je nog steeds hier terugvinden.