Vido's FilmZine

Op een zwoele zomernacht, tijdens het overvliegen van een komeet, valt Brainiac uit het heelal als een ruimtelijk rotsblok aan een touwtje. Direct na aanraking met de aarde muteert hij tot een mensachtige gestalte met een baardige monsterkop dat klopt als een zwak hart. In plaats van handen heeft hij twee dubbele, harige zuignappen waarmee het lastig veters strikken is. Tussen twee flaporen steekt een puntige Eucalypta-neus en uit zijn bek rolt een lange, slappe slangentong met vorkachtig uiteinde waarmee hij als eerste een toevallige, nieuwsgierige passant de hersenen uitzuigt. Brainiac neemt de kleren van zijn slachtoffer over en transformeert tot de reïncarnatie van Vitelius, een baron die driehonderd jaar eerder door vier leden van de Spaanse inquisitie op de brandstapel werd gegooid wegens het begaan van een waslijst aan goddeloze activiteiten. De baron is terug en uit op wraak.

De kans is groot dat je bij het zien van de Brainiac eerder in lachen uitbarst dan achter kussens duikt. Het budget van de gelijknamige Mexicaanse horrorfilm uit 1961 (oorspronkelijke titel: El Barrón Del Terror) van regisseur Chano Urueta was te laag voor een fatsoenlijk monsterpak. In een van de scènes steken de tentakels zo ver uit de mouwen dat heel duidelijk zichtbaar is dat het slechts handschoenen zijn. De baron kan zich ook onzichtbaar maken, een bijzondere gave waarmee hij in 1661 de brandstapel had kunnen voorkomen. Meerdere scènes spelen zich af voor een opgeblazen foto van een landschap (een verlaten weg bij zonsopgang, een fabrieksterrein, een sterrenwacht) bij gebrek aan geld en tijd voor het draaien op locatie. Als hij zijn masker heeft afgezet gaan de acteerprestaties van titelrolspeler en producer Abel Salazar niet veel verder dan een zongebrande mysterieuze oogopslag. Hij presteert het zelfs om tijdens een scène als de eerste de beste amateur zijn lippen mee te bewegen tijdens de tekst van een van zijn tegenspelers. Vlak voordat hij zijn prooien letterlijk tot leeghoofden lurkt hypnotiseert hij ze, tenminste, dat suggereert het lullige lichtje dat op zulke momenten op zijn ogen knippert. Hij bewaart de verzamelde herseninhoud in wonderbaarlijk ongeschonden staat in een bokaal die hij als heilige graal verborgen houdt in een commode en waaruit hij in een hongerige bui lepelt als ware het een smakelijke reuzensorbet. De schijnbaar door Dr. Spock uit Star Trek vertaalde ondertiteling maakt de lol compleet. When I complete the autopsies I will give you the pertinent reports, belooft een patholoog anatoom aan twee stuntelige detectives. Hij heeft het ook constant over encephalic mass in plaats van over brains.

Het hoge campgehalte van Brainiac maakte van dit Mexicaanse creatuur een cultfiguur in de Verenigde Staten. De film kreeg dankzij bewerkingen door K. Gordon Murray in een nagesynchroniseerde en gecensureerde versie vanaf begin jaren zestig een Amerikaanse bioscooproulatie en bouwde gestaag een steeds grotere schare fans door nachtelijke uitzendingen op de kabeltelevisie. Brainiac is een van de favoriete films van Captain Beefheart (hij bezingt het monster in het nummer Debra Kadabra op Bongo Fury) en zowel een band als een rapper hebben zich naar hem vernoemd (al mag ik niet vergeten dat er ook nog een Brainiac is uit de koker van DC Comics). Dankzij een restauratie door CasaNegra Entertainment is Brainiac in volle, ongeschonden staat te bewonderen op een dvd die deel uitmaakt van een reeks liefdevol verzorgde heruitgaven van Mexicaanse horrorklassiekers. De charmante wansmaak voert iets minder de boventoon bij The Curse Of The Crying Woman (La Maldición De La Llorona) van Rafael Baledón uit 1961 en The Witch's Mirror (El Espejo De La Bruja) van Chano Urueta uit 1960. In de eerste film is Abel Salazar de heldhaftige echtgenoot van Amelia (Rosita Arenas). Ze gaan de verjaardag van Amelia vieren in het verlaten landhuis van tante Selma (Rita Macedo) niet wetend dat tante een moordende heks is die haar krankzinnig geworden man in de klokkentoren heeft opgesloten en beneden in de kelder tussen de ratten het lijk van een boosaardige heks (de in Mexico mythische La Llorona) bewaart. Het cadeautje voor Amelia is niets minder dan wereldmacht, maar daar moet wel een offer voor gebracht worden. In The Curse Of The Crying Woman is goed te zien dat de filmmakers zowel beïnvloed waren door de succesvolle Amerikaanse horrorklassiekers van Universal (tante Selma loopt net als Dracula uit 1931 dwars door een spinnenweb heen zonder het web aan te tasten) en vroege Mario Bava (de openingsscène in het kale bos lijkt op diens debuut Black Sunday uit 1960). In zowel The Curse... als in The Witch's Mirror is de fotografie sfeervol gotisch en wordt effectief met schaduwen en een rijkelijk gevuld decor gewerkt. Dat plastic vleermuizen duidelijk aan een touwtje dwarrelen neem je dan makkelijker op de koop toe. In beide films wordt met spiegels gespeeld voor speciale (schrik)effecten. De spiegel in The Witch's Mirror geeft zicht op gebeurtenissen in de toekomst. Toch kan bediende (en heks) Sara (Isabela Corona) niet voorkomen dat haar dochter Elena (Dina de Marco) vergiftigd wordt door haar man Eduardo (Armando Calvo). De heks vervloekt daarop Deborah (Rosita Arenas), het nieuwe liefje van haar baas. De jonge vrouw raakt aan haar gezicht en handen verminkt waarop haar man, net als in de meesterlijke Franse speelfilm Les Jeux Sans Visage (1959), wanhopige met hulp van verse vrouwenlijken probeert zijn nieuwe vrouw te 'repareren'.

De vierde uitgave in de reeks van CasaNegra is The Black Pit Of Dr. M (Misterios De Ultratumba) van Fernando Méndez uit 1958, zondermeer een hoogtepunt uit de klassieke Mexicaanse horror. Een slimme positie van licht en schaduw geeft diepte en sfeer aan het gesticht van Dr. Mazali (Rafael Bertrand). 's Nachts hangt in de tuin tussen de struiken en rondom de waterput een constante mist als gestolde sigarettenrook. De plot krijgt Faustiaanse proporties als Mazali een pact sluit met zijn stervende collega Dr. Aldama (Antonio Raxel). De collega zal vanuit het hiernamaals contact opnemen om te vertellen hoe het is aan gene zijde. De prijs die Mazali voor die kennis betaalt is hoog. Het spook van Aldama schakelt zijn onwetende dochter Patricia (Mapita Cortés) in om het lot van de dokter te manipuleren. De toevallig lijkende samenloop van gebeurtenissen brengt Mazali naar de strop, maar dan is zijn lijdensweg nog lang niet voorbij. The Black Pit Of Dr. M kan zich meten met monsterklassiekers uit de Universal-studio's, al heeft de film net als bovengenoemde titels zijn eigenaardigheden. Zo wordt tijdens de parallelle montage slordig omgesprongen met tijdslogica en zijn tijdens een gevecht in de slotscènes de muren duidelijk van dun karton.

Elke dvd in de serie van CasaNegra (Regio 1!) bevat voldoende context en achtergrondinformatie om een leek zoals ondergetekende wegwijs te maken in het Mexicaanse horrorlandschap. De audiocommentaren zijn iets teveel het werk van goedbedoelende fans. Het is niet zo boeiend in het commentaar bij Brainiac te moeten horen dat commentator Frank Coleman (onder het pseudoniem Kirb Pheeler, maker van de Brainiac Interactive Digital Press Kit) de film al meer dan honderd keer gezien heeft. Coleman heeft ook de neiging om bij elke acteur en actrice een waslijst aan films op te lepelen waarbij de meeste titels elkaar ook nog eens overlappen. De restauraties zien er picobello uit en de films worden gepresenteerd in de originele Spaanse versie met optionele ondertiteling en bij sommige titels de keuzemogelijkheid voor de nagesynchroniseerde versie.