Vido Liber

Por Aqui Tudo Bem (Pocas Pascoal, 2011) World Cinema Amsterdam (7)

Zoals vaker bij filmfestivals baseer ik mijn filmkeuze voornamelijk op de tijdstippen waarop ik de films kan zien en niet op hun kansen op de publieksprijs. Films die later in het jaar een reguliere bioscoopdistributie krijgen, sla ik sowieso over. Door deze strategie heb ik tijdens World Cinema Amsterdam niet de uiteindelijke publiekswinnaar Rebelle gezien, maar wel het kleine drama Por Aqui Tudo Bem. Het kijkplezier werd bij deze film ietwat tegengezeten door het feit hij vanaf videoband werd geprojecteerd. In het 4K-tijdperk is dat een flinke stap terug.

De tienerzussen Alda (Ciomara Morais) en Maria (Cheila Lima) zijn de oorlog in hun thuisland Angola ontvlucht en wachten op de komst van hun moeder, logerend in een hotel te Lissabon. Moeder geeft telefonisch door dat ze door onvoorziene omstandigheden haar reis moet uitstellen. De zussen hebben geen geld meer voor hun hotelkamer en moeten op zoek naar een alternatief verblijfadres. Vanaf dat moment is het over met het blije vakantiegevoel dat de twee tot dan toe vierden in het historische stadscentrum en moeten ze zien te overleven tussen kansarme landgenoten in een vervallen buitenwijk, met groeiende bezorgdheid wachtend op een volgend telefoontje van het thuisfront.

Por Aqui Tudo Bem (All Is Well) is het regiedebuut van Pocas Pascoal. Zij vertelt haar verhaal op conventionele wijze, maar weet te voorkomen dat het allemaal teveel gaat lijken op een doorsnee televisiefilm. Vooral haar gebruik van de soundtrack valt positief op. Ze vermijdt alle melodramatische valkuilen door geen score te gebruiken. Muziek is sporadisch en altijd onderdeel van de omgeving, afkomstig uit een radio, gedraaid in een discotheek of uitgevoerd door de zanger met de duimpiano op het pleintje in de achterbuurt. In plaats van een manipulatieve orkestrale soundtrack worden de paar spannende momenten begeleid door uitvergrote, suggestieve omgevingsgeluiden, opgepikt vanaf het nabij de buitenwijk gelegen industrieterrein. De dreunende en sissende machines trekken een ritmische schaduw over de gebeurtenissen. Het industriële gebied biedt de zussen geen veilig heenkomen.

Ciomara Morais en Cheila Lima maken allebei indruk in hun eerste grote filmrol. Ze hebben vaak voldoende aan een telefooncel als decor. Alda en Maria beginnen de film als frisse naïeve tieners, maar worden door omstandigheden sneller volwassen dan ze zouden willen. De jonge actrices geven dat proces op geloofwaardige wijze gestalte. In hun nabijheid verbleken enkele oudere actrices tot matige amateurs. De overdreven racistische hoteleigenaresse is een karikatuur en gelukkig snel uit beeld. De kleermaakster acteert ook te opzichtig in haar rol als wolf in schaapskleren. Morais en Lima spelen de andere actrices naturel van het doek.